آموزش باغبانی

باغبانی یکی از لذت بخش ترین کارهاست. کاشت و نگهداری از محصول تا به ثمر رسیدنش و استفاده از چیزی که خودمون عمل آوردیم بسیار زیباست. باغبانی نه به صورت حرفه ای ، بلکه به صورت تفریحی مهارت هایی میخواد. اگه تازه یه باغچه گرفتید و میخواهید شروع به کشت و کار و تفریح و باغبانی کنید ، ولی از مهارت های باغبونی اطلاعاتی ندارید با ما همراه باشید… طرح یک ایده بهتره قبل از هرکاری بدونیم قراره تو ویلا یا باغ چه کاری انجام بدیم! کاشت سبزی و صیفی؟ کاشت گل و گیاه ؟ کاشت چمن برای تفریح؟ یا شاید هم میخواین همه اینها رو باهم داشته باشید؟ برای انجام هرکدوم از این کارها اطلاعاتی در مورد شرایط اقلیمی ، زمان کاشت و تهیه محصول نیازه. پس اول هدفتون رو مشخص کنید و بعد دست به کار شید.

انتخاب محل کاشت سبزیجات و گلها برای رشد به حداقل ۶ ساعت نور خورشید نیاز دارند. پس برای کشت و کار به محلی آفتابگیر نیازه. زیر درختان جای خوبی نیست. آفتاب مناسب باعث رشد خوب و آفت کمتر میشه. اگر آفتاب مناسب ندارین از گیاهان مقاوم به سایه و چمنهای مخصوص سایه استفاده کنید. آماده کردن زمین برای مهمان جدید در باغ فضای مناسبی انتخاب کنید. زمین رو از شر علفهای هرز نجات بدین. سنگ های بزرگ رو جمع کنید و برای بهتر شدن خاک ، توسط بیل یا تیلر باغچه رو شخم بزنید. برای نشا زدن جوب و برای سبزی کاری کرت درست کنید. محلی بین کرت ها برای وجین علف هرز و چیدن سبزیجات خالی بگذارید:-)

تقویت خاک برای عملکرد بهتر و نتیجه بهتر خاک باغچه رو باید تقویت کنید. تهیه خاک برگ پوسیده ، ورمی کمپوست آنالیز دار درجه یک ، در صورت تمایل استفاده از اسید هیومیک برای جذب بهتر مواد معدنی برای گیاه و در نهایت کود حیوانی پوسیده شده. برای اینکه بدونید وضعیت خاک باغچه به چه صورتی است ، میتونید خاک رو توسط آزمایشگاه های خاک شناسی ، آزمایش کنید و کمبود مواد مغذی خاک رو جبران کنید. شخم زدن خاک شخم زدن عمیق خاک باعث تقویت عملکرد ریشه دهی در گیاهان میشود. برای شخم زدن نکات مهمی رو باید مد نظر داشت. خاک را با بیل یا تیلر فقط تا عمق ۲۰ الی ۳۰ سانت زیر و رو کنید.

شخم زدن خاک، وقتی خاک خیلی خیس باشه باعث صدمه به خاک میشه. همچنین شخم زدن خاک وقتی خاک خیلی خشک باشه هم باعث فرسایش خاک میشه. شخم باید به حدی باشه که وقتی مقداری از خاک را در مشت گرفتیم خیسی و رطوبت خاک رو حس کنیم و خاک به دست ما نچسبه. برای سبزی و گلها تنها سالی یکبار شخم زدن خاک کافیست. در روشهای سنتی خاک رو در طی سال چند بار شخم میزدند تا زیر و روی خاک با هم مخلوط شه. این عمل باعث عملکرد بهتر گیاهان میشده. شخم زدن تاثیر محسوسی در کوتاه مدت نداره اما در دراز مدت باعث بهبود کیفیت خاک و گیاهان کاشته شده در خاک شخم خورده داره. انتخاب نوع محصول کاشت و نگهداری هر محصول با هم متفاوته. شما باید با اطلاعات کافی از شرایط محیطی محصول خود رو انتخاب کنید.

روش های کاشت بعضی از محصولات مقاوم به سرما هستن و شما میتونید اونها رو در فصل پاییز کشت کنید. مثل اسفناج ، انواع کلم ، تره ، ترب سفید ، شلغم و گلهای زینتی مناسب فصل سرد. بعضی از محصولات به سرما عاجزند و فقط در بهار و تابستان کشت میشوند. مثل خیار ، کدو و غیره. همچنین بعضی از آنها به طور مستقیم و بدون نیاز به جابجایی کشت میشوند و بعضی دیگر حتما نیاز به نشا کاری دارند. حتما قبل از کاشت از فروشنده یا طبق دستور العمل و راهنمای بسته به راهنما توجه کنید. برای کاشتن بذر به عمق کاشت دقت کنید. هر بذر بهتر است به اندازه 4-3برابر قطر خود بذر داخل خاک قرار گیرد. عمق زیاد سبب میشه بذر سبز نکنه. روش آسونتر اگر مبتدی هستید، میتونید نشا تهیه کنید و به جای کاشت بذر از نهال ها و نشا های آماده استفاده کنید.

آبیاری طرز صحیح آبیاری نهال های تازه کاشته شده و بذرها بسیار مهمه. آبیاری زیاد و آبیاری کم هر دو منجر به صدمه زدن به گیاهان میشه. برای آبیاری خاک رو با دست آزمایش کنید. خاک تا عمق ۳ سانت نباید خشک باشه. اگر خشک بود زمان آبیاریست.

کاشت سبزیجات در منزل

راهنمایی که در ادامه می‌خوانید اطلاعات و آگاهیهای مناسبی از چندنوع سبزی خوردنی را پیش رویتان می‌گذارد تا بتوانید حتی در بالکن منزل نیز چند نوع سبزیجات بکارید و پس از مدتی محصول خانگی خود را برداشت و مصرف کنید. اگر منزلی بزرگ‌تر دارید که باغچه‌ای هم در آن است، البته محصولی بیشتر خواهید داشت.

 

 

1) پیازچه

پیازچه ، گیاهیست دائمی . ولی در خانه و مزرعه به عنوان گیاه یک ساله یا دوساله کاشته می شود.برگهای این گیاه باریک و به ارتفاع ۲۵ تا ۳۵ سانتیمتر می رسد .

رنگ برگ پیازچه ، سبز تیره است و در سال دوم گل می دهد.
پیازچه، انواع مختلفی دارد که ۳ نوع معروف و مشخص آن عبارتند از:

۱ – پیازچه معمولی که رنگ آن مایل به قرمز می باشد .

۲ – پیازچه سفید پیش رس .

۳ – پیازچه دائمی برگ پهن .
روش کاشت :

بذر این گیاه را با توجه به آب و هوای محل ، از اوایل اسفند ماه تا اواخر خرداد ماه می کارند .به این منظور بایستی ابتداء زمین را کاملا آماده ساخت و با کود کافی تقویت نمود .
پس از آن که بذر را در زمین پاشیدند روی آنها را با کمی خاک برگ پوسیده و یا خاک نرم می پوشانند .
این گیاه به دو صورت خطی و دستپاش کاشته می شود .
در طریقه دستپاش ، وجین کردن و بیرون آوردن علف‌های هرز مشکل خواهد بود . در این روش بایستی با خارج ساختن تعداد زیادی از پیازچه‌های سبز شده کشت را تُنُک ( خلوت ) نمود به همین دلیل مقادیر زیادی از محصول تلف می گردد .
در طریقه کاشت خطی ( ردیفکاری ) وجین کردن زمین آسان می گردد و خارج ساختن علف‌های هرز به سادگی صورت می پذیرد . همچنین برای خرد کردن سِلِه زمین ( سله شکنی ) و نرم کردن خاک مشکلی پیش نخواهد آمد. در طریقه خطی ، بایستی سعی شود که فاصله خطوط از یکدیگر ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر باشد و بذرها به فاصله ۵ سانتیمتر از یکدیگر روی خطوط قرار گیرد .
بوته‌های دوساله پیازچه که به گل می نشینند ، پس از آن که گل‌ها کامل شدند ، بذرها در داخل غلافی سبز رنگ در نوک ساقه میانی بوجود می آیند این ساقه‌ها را پس از رسیدن و قبل از آن که خشک شوند قطع نموده در محل سایه و خشک که هواگیر باشد خشک می کنند .
سپس آنها را تکان داده بذرها را جدا می سازند و از خاک و خاشاک جدا نموده در ظرف مناسبی مانند کیسه و یا قوطی نگهداری می کنند.

2) مَرزِه مرزه گیاهیست یک ساله ، محل اصلی و اولیه این سبزی را قسمت‌های جنوبی کشور فرانسه می دانند . روی ساقه‌های مرزه شاخه‌های زیادی می روید و بوته آن به ۲۵ تا ۳۰ سانتیمتر می رسد . برگ‌های آن باریک وکشیده بوده و بسیار خوشبو و معطر می باشند . این گیاه برای معطر ساختن غذاها و به صورت خام مصرف می شود . گل‌های این گیاه ریز و صورتی رنگ می باشند . روش کاشت : این گیاه را می توان از اواسط فروردین ماه تا اواخر اردیبهشت ماه با توجه به وضع هوا کاشت . مرزه در خاک‌های سبک و شنی ماسه‌ای بهتر عمل می آید . در زمان برداشت شاخه‌های جوان و کوچک را برای مصرف قطع میکنند و مجددا شاخه‌های جدید رشد کرده و قابل برداشت می گردند . مرزه را بصورت کرتی و دستپاش می کارند.

۳) نعناع گیاهیست دائمی که به صورت خودرو می روید و به هیچ عنوان وسیله بذر کشت نمی شود . نعناع با ریشه دوانیدن خود بخود زیاد می گردد . برگ این گیاه سبز تیره و کنگره کنگره و بسیار معطر می باشد . مصرف آن به دو صورت خشک شده و تازه بوده و تازه آن همراه خوراکی‌ها ، مصرف می شود . برای معطر ساختن شیرینی و تُرشی بکار می رود و خشک شده آن را برای معطر ساختن دوغ و ماست و خیار نیز مصرف می کنند . انواع مختلفی از این گیاه وجود دارد . در ایران ۱ تا ۲ قسم آن بیشتر کاشته نمی شود . روش کاشت : ریشه نعناع را به قطعات چند سانتیمتری تقسیم نموده و در نقاط مختلف به خصوص در کنار باغچه می کارند . این ریشه‌ها ، پس از سبز شدن بسرعت ریشه دوانیده و ساقه‌های جدید را بوجود می آورند . نعناع را بهر طریقی که بکارند نتیجه نهایی به صورت نامنظم و کَرتی خواهد بود ، چون ریشه‌ها به اطراف می دوند و ساقه می دهند.

4)ریحان

ریحان ، گیاهیست یک ساله که محل اصلی و اولیه آن هندوستان میباشد .

برگهای ریحان ، به رنگ سبز یا بنفش و بسیار معطر و تُند است .

برگ این گیاه به صورت خام با غذاها مصرف می شود .

 

آب و هوا و خاک : این گیاه در بیشتر نقاط ایران کاشته می شود و معمولا بذر آن را از نیمه فروردین ماه تا اواخر خرداد ماه با توجه به آب و هوای مناطق می کارند .

ریحان ، احتیاج فراوان به آب دارد . در صورتی که با کمبود آب روبرو شود از بین خواهد رفت .

این گیاه درصورتی که در زمینی که مواد غذائی کافی داشته باشد کاشته شود ، محصول خوبی خواهد داد .

روش کاشت :

ریحان را به دو صورت دستپاش در زمین‌های کَرت بندی شده می کارند و چون در زمان برداشت با ساقه به بازار ارائه می گردد ، لذا آن را با ساقه از بوته جدا می کنند ، یا آنکه با ریشه از خاک خارج ساخته ، ریشه‌ها را قطع نموده به بازار ارائه می دهند .

مراقبت اساسی درکشت ریحان، حفظ رطوبت وآبیاری بموقع زمین میباشد .

برای تهیه بذر ریحان ساقه‌های بوته گیاه را نمی چینند تا به گل بنشیند و پس از آن که گل‌ها رسیدند و دانه بسته شد و بوته‌ها کاملا شادابی خود را از دست دادند به آرامی ساقه‌های گل دار را قطع کرده و در محل سایه و خشک روی پارچه و یا نایلون می خوابانند .

زمانی که ساقه‌ها کاملا خشک شدند آنها را تکان داده و بذرها را از خاک و خَس و خاشاک جدا می نمایند و در ظرف مناسبی نگهداری می کنند.

5)شاهی

شاهی ، گیاهیست یک ساله که وسیله بذر تولید و تکثیر می شود .

شاهی را اغلب به صورت خام مصرف می کنند .

محل اصلی و اولیه این گیاه دقیقا مشخص نشده لکن مسلم است که از نواحی سرد معتدل و مرطوب مانند ، اروپا به سایر نقاط جهان انتقال یافته است.

این گیاه در نواحی و مناطق گرم ، قبل از آن که برگ‌ها نمو کامل بنمایند به گل نشسته و تولید بذر می کند .

به همین دلیل بایستی بذر آن را خیلی زود و در اوایل بهار کاشت .

البته بنا به شرایط آب و هوا در هر محل این زمان تغییر می کند .

شاهی احتیاج به آب و رطوبت زیاد دارد و باید هر ۳ تا ۴ روز یک مرتبه آبیاری شود و در زمین‌های مرطوب و نمدار کاشته شود .

روش کاشت :

این گیاه را به صورت دستپاش ( کَرتی ) می کارند و برداشت محصول آن به صورت برش شاخ و برگ انجام می گیرد .

همانطور که قبلا اشاره شد این گیاه در مناطق گرم خیلی زود تولید بذر می کند و در مناطق سرد زمانیکه درجه حرارت هوا بالا برود و در واقع در اواسط تابستان بذرگیری امکان پذیر می گردد .

بذر شاهی خیلی ریز و قرمز رنگ است و درهر گرم ۴۰۰ تا ۵۰۰ دانه بذر دیده می شود .

برای کاشت ۱۰۰ متر مربع زمین حدود ۵۰ تا ۱۰۰ گرم بذر کافی خواهد بود .

 

۵) ریحان

ریحان ، گیاهیست یک ساله که محل اصلی و اولیه آن هندوستان میباشد .

برگهای ریحان ، به رنگ سبز یا بنفش و بسیار معطر و تُند است .

برگ این گیاه به صورت خام با غذاها مصرف می شود .

 

آب و هوا و خاک : این گیاه در بیشتر نقاط ایران کاشته می شود و معمولا بذر آن را از نیمه فروردین ماه تا اواخر خرداد ماه با توجه به آب و هوای مناطق می کارند .

ریحان ، احتیاج فراوان به آب دارد . در صورتی که با کمبود آب روبرو شود از بین خواهد رفت .

این گیاه درصورتی که در زمینی که مواد غذائی کافی داشته باشد کاشته شود ، محصول خوبی خواهد داد .

 

روش کاشت :

ریحان را به دو صورت دستپاش در زمین‌های کَرت بندی شده می کارند و چون در زمان برداشت با ساقه به بازار ارائه می گردد ، لذا آن را با ساقه از بوته جدا می کنند ، یا آنکه با ریشه از خاک خارج ساخته ، ریشه‌ها را قطع نموده به بازار ارائه می دهند .

مراقبت اساسی درکشت ریحان، حفظ رطوبت وآبیاری بموقع زمین میباشد .

برای تهیه بذر ریحان ساقه‌های بوته گیاه را نمی چینند تا به گل بنشیند و پس از آن که گل‌ها رسیدند و دانه بسته شد و بوته‌ها کاملا شادابی خود را از دست دادند به آرامی ساقه‌های گل دار را قطع کرده و در محل سایه و خشک روی پارچه و یا نایلون می خوابانند .

زمانی که ساقه‌ها کاملا خشک شدند آنها را تکان داده و بذرها را از خاک و خَس و خاشاک جدا می نمایند و در ظرف مناسبی نگهداری می کنند.

۶) شاهی

شاهی ، گیاهیست یک ساله که وسیله بذر تولید و تکثیر می شود .

شاهی را اغلب به صورت خام مصرف می کنند .

محل اصلی و اولیه این گیاه دقیقا مشخص نشده لکن مسلم است که از نواحی سرد معتدل و مرطوب مانند ، اروپا به سایر نقاط جهان انتقال یافته است.

این گیاه در نواحی و مناطق گرم ، قبل از آن که برگ‌ها نمو کامل بنمایند به گل نشسته و تولید بذر می کند .

به همین دلیل بایستی بذر آن را خیلی زود و در اوایل بهار کاشت .

البته بنا به شرایط آب و هوا در هر محل این زمان تغییر می کند .

شاهی احتیاج به آب و رطوبت زیاد دارد و باید هر ۳ تا ۴ روز یک مرتبه آبیاری شود و در زمین‌های مرطوب و نمدار کاشته شود .

 

روش کاشت :

این گیاه را به صورت دستپاش ( کَرتی ) می کارند و برداشت محصول آن به صورت برش شاخ و برگ انجام می گیرد .

همانطور که قبلا اشاره شد این گیاه در مناطق گرم خیلی زود تولید بذر می کند و در مناطق سرد زمانیکه درجه حرارت هوا بالا برود و در واقع در اواسط تابستان بذرگیری امکان پذیر می گردد .

بذر شاهی خیلی ریز و قرمز رنگ است و درهر گرم ۴۰۰ تا ۵۰۰ دانه بذر دیده می شود .

برای کاشت ۱۰۰ متر مربع زمین حدود ۵۰ تا ۱۰۰ گرم بذر کافی خواهد بود .

۷) تربچه

تربچه گیاهیست از لحاظ مصرف یکساله ، از لحاظ تهیه بذر دوساله ، این گیاه از ترب کوهی وحشی که اصلاح و تربیت شده بدست آمده است .

محققین گیاه شناسی محل اولیه و اصلی آن را کشورهای مصر و یا چین می دانند .

این گیاه دارای انواع و اقسام فراوانی بوده برگ‌های آن بیضی شکل و کشیده هستند و اطراف برگ دارای بریدگی و شکاف بوده و زبر(خشن) میباشد .

برگ‌ها مستقیم از ریشه خارج می شوند . قسمت اصلی و خوراکی تربچه برجستگی انتهایی برگ‌ها است که به رنگ‌های مختلف ، سفید ، قرمز ، و دورنگ دیده می شود .

تربچه ، یکی از سبزیهای اشتها آور است که در اکثر خانواده‌ها آن را مصرف می کنند . برگ آن نیز خوراکی می باشد .

عده زیادی از مردم تربچه را در منزل می کارند و در سر سفره اغلب خانواده‌ها دیده میشود .

اصولا این گیاه را به دو نوع تقسیم می کنند و کلیه انواع این گیاه را در این دو دسته قرار می دهند .

۱ – تربچه نقلی یا تربچه چهار فصل : این قسم تربچه خیلی زود سبز شده و محصول آن در مدت زمان کوتاهی بدست می آید .تربچه به شکل و رنگ‌های : گرد قرمز ، گرد ارغوانی / گرد سفید ، گرد بنفش ، گرد قرمز نوک سفید ، تربچه نیمه بلند قرمز ، نیمه بلند قرمز نوک سفید ، نیمه بلند ارغوانی ، نیمه بلند سفید ، تربچه بلند قرمز ، تربچه بلند سفید و بلند بنفش وجود دارد .

۲ – ترب یا تربچه درشت : برای بدست آوردن محصول ترب ، مدت زمان بیشتری لازم است .

بوته‌های ترب ، بزرگتر از تربچه می باشد .

لذا بایستی فاصله بوته‌ها از یکدیگر بیشتر باشد تا فضای لازم برای رشد گیاه وجود داشته باشد .

ترب ، به دو رنگ ، سفید و سیاه وجود دارد که به نامهای : ترب سفید و ترب سیاه نامیده می شوند .

آب و هوا و خاک : تربچه در هر آب و هوا و خاکی می روید ، لکن در هوای گرم زود خَشَبی ( خشک و چوبی ) و پوک شده از مرغوبیت آن کاسته میشود . از نظر خاک ، زمان کشت را باید در نظر داشت ، باین معنی که برای کشت بهاره ، زمین شنی و سست بهتر از زمین رسی و شنی سخت می باشد .

بعکس برای کشت انواع تابستانه در زمین‌های رسی و شنی و نمدار بهترین محصول بدست می آید .

روش کاشت و ازدیاد تربچه و ترب : تکثیر تربچه ، وسیله بذر می باشد.

بذر تربچه ، قرمز رنگ ، کروی شکل و نسبتا ریز است .

قوه نامیه بذر تربچه ( قدرت سبز شدن بذر ) در حدود ۵ سال است .

به این معنی که بذر تهیه شده از تربچه برای کاشت بعدی حد اکثر تا ۵ سال قابل استفاده می باشد . ولی بهترین محصول از بذرهای جوان که حد اکثر ۳ ساله باشند بدست می آید .

بذر تربچه ۴ تا ۷ روز بعد از کاشت سبز می شود .

بذر مورد نیاز برای ۱۰۰ متر مربع زمین از انواع تربچه نقلی یا ریز ۲۵۰ تا ۳۰۰ گرم و برای انواع درشت ۱۰۰ تا ۱۵۰ گرم می باشد .

معمولا تربچه نقلی را به صورت نوبر می کارند . به این منظور از آبانماه به بعد تربچه را در زیر نایلون ، یا شاسی ، یا گلخانه کاشته ، در زمستان برداشت می نمایند .

تربچه را در هوای آزاد و فضای باز می توان بجز در طول زمستان در همه فصول کاشت .

کشت تربچه ، به دو طریق خطی ( ردیف کاری ) ، دستپاش ( کرتی ) انجام می شود .

زمان کاشت تربچه ، در فضای باز بنا به سردی هوا از اول اسفند ماه تا اول آبانماه توصیه می شود و می توان پیاپی آن را کاشت و برداشت نمود .

میزان مصرف بذر در زمان کاشت بستگی مستقیم به دقت و توجه فردی دارد که بذر را می کارد .

اگر به صورت فشرده کاشته شود ، مقدار بذر مورد نیاز بیشتر و اگر تُنُک و کم پُشت کاشته شود ، میزان بذر مورد مصرف کم خواهد بود .

( تذکر : آنچه در مورد نحوه کشت و مراقبت تربچه بیان شد شامل ترب، نیز می شود . فقط فاصله بین بوته‌های ترب ، بیشتر از تربچه خواهد بود همچنین مقدار بذر مصرفی ترب ، کمتر از تربچه ، بوده و مدت زمان سبز شدن ترب طولانی تر از تربچه خواهد بود .)

روش خطی ( ردیفکاری ) : در روش خطی ، بهتر است به ترتیبی بذرها را در شیارها قرار داد که فاصله بذرها از یکدیگر ۱ تا ۲ سانتیمتر ، فاصله شیارها از هم ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر باشند . سپس خاک اطراف شیارها را بروی بذرها بخوابانند .

روش کرتی ( دستپاش ) : در روش کرتی ، بایستی دقت شود بذرها بطور یکنواخت در زمین پخش شوند .به این منظور می توان مقدار بذر مورد نیاز برای کاشت را با ۲ تا۳ برابر خاک نرم و یا ماسه مخلوط نموده ، توامآ در زمین پاشید سپس با ماله چوبی یا شن کش روی آنها را پوشانید تا بذرها زیر خاک رفته و در معرض تابش مستقیم آفتاب و هوای آزاد قرار نگیرند همچنین در دسترس پرندگان نباشند .

کود دادن : تربچه از لحاظ احتیاج به مواد غذایی و کود خیلی قانع است به نحوی که در زمینی با حداقل مواد غذایی می توان دو نوبت متوالی در سال تربچه را کاشت . لکن برای برداشت محصول خوب و مرغوب تقویت زمین ضرورت دارد .

تذکر : چون تربچه معمولا پس از ۱۸ تا ۲۵ روز از تاریخ کاشت بذر ، قابل برداشت خواهد بود ، توصیه می شود که بذر آن را با سایر سبزیها بکارند تا زمین بخاطر کشت تربچه معطل نماند .

به این منظور می توان تربچه را با سبزیهایی مانند : هویج درر یک زمان و یک محل کاشت زیرا در حالی که تربچه برداشت می شود ، هویج شروع به رشد میکند و از زمین حد اکثر استفاده خواهد شد.موفق باشید

saber94.4kia.ir